Soruyu soran: Baba __71 | Tarih: 2007-05-09 | Okunma sayısı: 8316
Gemiler ve denizaltılar nasıl yüzer? Soruyu soran: Misafir Tarih: 2007-04-04Â
Cevaplayan: Konuk Bilge Archimadas M.Ö. 287-212 yıllarında Yunanistan da yaşamıştır.Bir rivayete göre, banyosunu yaparken suyu ağzına kadar doldurup içine girmiş ve vücudunun suyu taşırmasıyla çok ilgilenmiştir.Bunun üzerine su gibi bir sıvı içine konulan her şeyin yukarı doğru itildiğini ve bu itme kuvvetinin yer değiştiren yani taşan sıvının ağırlığına eşit olduğunu söylemiştir. Archimadas yüzen cisimler isimli eserinde şu prensibi ortaya koymuştur.Bir sıvının veya gazın içine batırılmış bir cisim, batan bölümünün hacmi kadar yukarıya doğru itilir.Cismi kaldıran bu kuvvet yer çekiminin ağırlığı da kuvvet miktarı kadar azalır.Arşimed bu prensibinden cisimlerin hacminin hesabında istifade etti.Suyun yoğunluğu bir gram/cm3 olduğundan su içine daldırılan bir cisim hacmi kadar ağırlıkla suyu taşırır.O halde taşan suyun ağırlığı cismin hacmini verecektir.Deniz altıların çalışması Arşimed prensibinin doğruluğunu deneyler gösterdi. Örneğin banyodan çıktıktan sonra kol ve bacaklarımızı kurşun gibi ağır hissederiz.Bunun sebebi banyo içindeyken vücudun ağırlığını hemen hemen kaybetmesi su tarafından kaldırılmasıdır.Her sıvı yada gaz,içine konan eşyaya kaldırma gücü uygulanır. Bir eşya bir sıvı yada gaz içine konduğu zaman iki şey olur.Eşya bir kısım sıvı yada gazın yerini değiştirir ve bir kısım ağırlığını da kaybeder.Deneyler ise yer değiştiren sıvı veya gazın ağırlığının eşyanın ağırlık kaybına eşit olduğunu gösterir. Bir deniz altı yer değiştirdiği suyun ağırlığını safra tankları vasıtasıyla kontrol eder.Safra tankları boşken (su basınçlı havayla dışarı atılmış olarak)deniz altı kendi ağırlığındaki sudan fazlasına yer değiştirir ve bir gemi gibi denizin üstünde yüzer.Safra tankları dolunca ağırlığı,suyun kaldırma gücünden fazla olduğu için dolar. Yada suyun içine, iple bağladığımız bir demir parçasını sarkıtarak, demiri su içinde kolaylıkla aşağı yukarı hareket ettirebiliriz ama sudan çıkardığımız vakit demir çok daha ağırlaşmış gibi gelir.Arşimed bunun nedenini açıklamıştır. Su gibi bir sıvı içine konulan her şeyin yukarı doğru itildiğini ve bu itme kuvvetinin yer değiştiren yani taşan sıvının ağırlığına eşit olduğunu söylemiştir.
ARŞİMED PRENSİBİ Tamamı veya bir kısmı bir akışkanın (sıvı veya gaz) içine batırılan cisimlere,yukarı doğru, yönlenmiş bir kaldırma kuvveti etki eder.Bu kuvvet, cismin akışkana batmasıyla yer değiştiren akışkanın ağırlığına eşittir. Yer değiştiren akışkanın hacmi, cismin batan kısmının hacmine eşittir.O halde hacmi (V) olan bir cisim, özgül ağırlığı (g) olan bir sıvıya tamamen batmış vaziyette ise, bu cisme etki eden kaldırma kuvveti = F=V.g olur. Kısaca bir sıvının, bir cisme uyguladığı kaldırma kuvveti cismin taşırdığı, sıvının ağırlığına eşit olduğu için cisim ; batan hacmi kadar sıvı hacmi taşıracağından dolayı aşağıdaki grafik ortaya çıkar.Cisim ağırlığı (G) sıvının kaldırma kuvvetinden büyük ise cisim batar.Bu durumda cismin özgül ağırlığı (g) sıvının özgül ağırlığından büyüktür. G> F, g'>g Cismin ağırlığı, sıvının kaldırma kuvvetine eşit ise,cisim sıvının içinde her yerde dengede özgül ağırlığına eşittir. G=F , g'=g Özgül ağırlığı, sıvının özgül ağırlığından küçük olan cisimler ise bir kısmı batmış vaziyette yüzerler.Batan kısmın hacmi (V8) ile gösterilse F = VB g olur.Yüzen cisimler denge halinde olduklarından F=G dir. F=G Bir denizci olarak suyun kaldırma kuvvetinin yer çekimi kadar yok edilemez bir güç olduğunuda eklemek isterim...
Kısa bir cevap vermek gerekirse taşın yoğunluğu, suyun yoğunluğundan büyük ise batar. Geminin yoğunluğu, suyun yoğunluğuna göre küçükse batmaz.
Formüllerle ifade edecek olursak, d=yoğunluk olmak üzere;
dsıvı=dcisim ise cisim askıda kalır.
dsıvı>dcisim ise cisim yüzer.
dsıvı
2 Mesnevi nedir? Ne zaman ortaya çıkmıştır? 6914 defa okundu
4 Uzay bir boşluksa dünya bu boşluğun içindeyse dünya neden o boşluğa düşmüyor? 5208 defa okundu
8 lise düzeyinde dönem ödevi için termometre çeşitleri ve bir tane termometre... 6767 defa okundu
12 Coriolis diye yazılı olan yabancı kelimenin okunuşu nedir? 3885 defa okundu
13 Yararlı olan maddeler, neden zararlı olan maddeler kadar bağımlılık yapmıyor? 9893 defa okundu
14 Gümrükten geçmeyen mallar Ankarada nerede satışa çıkarılıyor ve orası sürek... 11380 defa okundu
15 Saygılı olmak ile ilgili atasözleri nelerdir? 3230 defa okundu
16 Biyolojinin amaçları ve yaraları nelerdir? 10209 defa okundu