Ýç direnç neye denir bu dirençte ne kadar enerji kaybý olur?

Her üretecin veya motorun bir direnci vardýr.Buna üretecin veya
motorun iç direnci denir.Bir üretecin açýk devrede (yüksüzken) verdiði gerilime o üretecin elektromotor kuvveti denir ve kýsaca E.M.K. ile gösterilir. Üreteçten akým çekilirken uçlarýndan ölçülen gerilim E.M.K.'ten daha az olur, çünkü akým üretecin içinden
geçerken üretecin kendi iç direncinde voltaj düþmesi olur. Çekilen akýn arttýkça iç
dirençte voltaj düþmesi artar, buna karþýlýk üretecin uçlarýndan ölçülen gerilim azalýr.

Örnek:Bir bataryanýn açýk devrede yani akým çekilmezken Ölçülen gerilimi 12 volt ve 300 amper akým çekilirken ölçülen gerilimi 9 volt ise bu bataryanýn iç direnci kaç om'dur?

Çözüm: I=E/R buradan

Sonuç: Bataryanýn iç direnci R=0,01 om'dur.

Görüldüðü gibi bataryanýn iç direnci çok küçük olmakla birlikte sýfýr deðildir. Bu iç

direnç bataryadan çekilen akýmla orantýlý olarak bataryanýn içinde bir voltaj düþmesi yaratýr

ve bataryanýn uçlarýndan ölçülen gorilim azalýr. Yukarýdaki örnekte çekilen akým 200 amper olsaydý bataryanýn içindeki voltaj düþmesi e=Ix R =200x0,01= 2 volt ve 100 amper olsaydý e=100x0,01= 1 volt olurdu. Böylece, bu sýrada bataryanýn uçlarýndan ölçülen gerilim de sýrasýyla 10 volt ve 11 volt olurdu.

Batarya bir devreye akým verirken akým yalnýz dýþ devreden geçmez, bataryanýn içinden de geçer. Bu nedenle devrenin direnci yalnýz dýþ devrenin direncinden oluþmaz,ba- taryanýn iç direnci de buna dahildir.Bu nedenle om kanunu formülünü I=3/ R + R þeklinde yazabiliriz. Burada R dýþ devrenin direnci ve R bataryanýn iç direncidir. E ise bataryanýn elektromotor kuvveti veya açýk devre voltajýdýr .Bataryanýn iç direnci sabit olmayýp þarj duruma,sýcaklýk ve diðer baþka etkenlere baðlý olarak deðiþir. Formülü

E=I .R+I..R þeklinde açarsak voltajýn bir kýsmýnýn bataryanýn içinde ve bir kýsmýnýn da dýþ devrede düþtüðü görülür. Bataryalarýn iç dirençleri çok küçük olduðundan küçük akýmla deþarjlarda I.R.'de küçük olacaðýndan dikkate alýnmaz.Fakat marþ sýrasýnda olduðu gibi,

çekilen akým çok yüksekse I R. yani bataryanýn iç direncindeki voltaj düþmesi de çok artar ve kutuplardaki faydalý voltajýn azalmasý þeklinde kendini gösterir. Enerji W=I( R + R)t ve güç P=W/t = P+P=I. R + IR. Buradaki IR batarya iç direncinde meydana gelen ýsýyý gösterir ve bu ýsý batarya yüksek akýmla deþarj olurken onun ýsýnýp sýcaklýðýnýn artmasýna, sebep olur. Ayrýca, bu ýsý dýþ devre için bir kayýptýr ve bu kayýp çekilen akýmýn karesi ile orantýlý olduðundan yüksek akýmla deþarjda bataryanýn Watt verimini azaltýr,

îç direnç bataryalar için olduðu kadar dinamolar, alternatörler ve marþ motorlarýnda da önemlidir.
Kaynak:
http://www.obitet.gazi.edu.tr/obitet/bataryalar/bataryalar.htm