Aristaokrasi nedir?

Aristokrasi iktidarýn imtiyazlý ve genellikle soya baðlý bir toplum sýnýfýnýn elinde bulunduðu siyasi hükümet þeklidir.Ekonomik,toplumsal ve siyasi gücün soylular sýnýfýnýn elinde bulunduðu tarihi yönetim biçimidir.

Aristokrasi terimi ilk kez Atina kent devletinde kullanýlmýþtýr. Terim ordularýn baþýnda dövüþen genç vatandaþlara verilirdi. Zira askeri cesaret ve liyakat o dönemde büyük bir erdem olarak görülürdü; ordular "en iyi"ler tarafýndan yönetilmekteydi. Terim antik Yunan geleneðinden Avrupa Orta Çaðý'na geçmiþ ve askeri liderlerden oluþan, verasete dayanan bu sýnýf "soylular sýnýfý" olmuþtur. Antik Yunan'daki gibi bu sýnýfýn üyelerinin köleleri olan bir tebasý vardý ve bu kiþiler askeri konumlarýndan dolayý soylu veya en iyi olarak tanýmlanýyorlardý.

Aristokrasiye karþý þüphe uyanmasýnýn çeþitli sebepleri olmuþtur. Felsefi anlamda Aydýnlanma'nýn getirdiði "herkes eþittir" söylemi önemliyken, Fransýz Devrimi'nin de sebeplerinden sayýlabilecek aristokrasinin artýk toplumun en iyileri olmadýðý fikri de önemlidir. Bu fikrin oluþmasýnýn nedenleri ise çeþitlidir. Her þeyden önce ordu kavramý deðiþmeye baþlamýþtý, Kral XIV. Louis orduyu modernize etmiþti ve artýk aristokratlar at sýrtýnda ordunun baþýnda yer almýyorlar, güvenli bir mesafe uzaktan ordularý kumanda ediyor, çoðunlukla kendileri savaþmýyorlardý. Bunun dýþýnda Aydýnlanma'nýn baþlattýðý özgürlük fikri halkýn aristokratlarýn pratik yaþamda en iyi olmadýklarýný görmesine yardýmcý olmuþtur. Fransýz Devrimi'nin odaðýnda bu vardýr, onlara göre aristokratlar herhangi bir liyakat veya üstün erdem ile deðil de sadece doðarak en iyi yani aristokrat olmayý baþarmýþlardýr. Böylece kazanýlmamýþ, hak edilmemiþ bir mevkiyi iþgal ettikleri düþünülmüþtür. Aristokratlar bir kere en iyi olduklarý inancýnýn çöküþü, en iyinin yönetimi olan aristokrasinin de çöküþünü getirmiþtir.

Bugün Birleþik Krallýk dahil çoðu Avrupa ülkesinde aristokratik unvanlar hâlâ varlýðýný sürdürmektedir. Artýk yönetimsel bir fonksiyon taþýmasa da bu unvan çoðunlukla kiþinin saygýn ve belirli bir geçmiþe sahip olduðunu veya varlýklý olduðunu, her daim olmasa da sýk sýk, ifade edebilir.

Tarihi planda yönetici görevlere sahip askeri bir sýnýf bulundurmamýþ toplumlara sahip ülkelerde ise aristokrasi daha farklý temellere oturur. Örneðin Amerika Birleþik Devletleri'nde kiþinin atalarýnýn ilk göçmenlerden olmasý anlamýnda kullanýlabilir.