Ergenekon destaný nedir?

Ergenekon destaný, Göktürkler'in türeyiþini anlatan bir Türk destanýdýr. Genel olarak, düþman tarafýndan hile ile yenilgiye uðratýlan Türklerin, Ergenekon Ovasý'nda yeniden türeyip tekrar eski yurtlarýna dönerek düþmanlarýyla çarpýþmalarýný anlatýr. Türk illerinde Türk oku ötmeyen, Türk kolu yetmeyen, Türk'e boyun eðmeyen bir yer yoktu. Bu durum yabancý kavimleri kýskandýrýyordu. Yabancý kavimler birleþtiler, Türkler'in üzerine yürüdüler. Bunun üzerine Türkler çadýrlarýný, sürülerini bir araya topladýlar; çevresine hendek kazýp beklediler. Düþman gelince vuruþma da baþladý. On gün savaþtýlar. Sonuçta Türkler üstün geldi. Bu yenilgileri üzerine düþman kavimlerin hanlarý, beðleri av yerinde toplanýp konuþtular. Dediler ki: "Türklere hile yapmazsak halimiz yaman olur" Tan aðaranda, baskýna uðramýþ gibi, aðýrlýklarýný býrakýp kaçtýlar. Türkler, "Bunlarýn gücü tükendi, kaçýyorlar" deyip artlarýna düþtüler. Düþman, Türkler'i görünce birden döndü. Vuruþma baþladý. Türkler yenildi. Düþman, Türkleri öldüre öldüre çadýrlarýna geldi. Çadýrlarýný, mallarýný öyle bir yaðmaladýlar ki tek kara kýl çadýr bile kalmadý. Büyüklerin hepsini kýlýçtan geçirdiler, küçükleri tutsak ettiler. O çaðda Türkler'in baþýnda Ýl Kagan vardý. Ýl Kagan'ýn da birçok oðlu vardý. Ancak, bu savaþta biri dýþýnda tüm çocuklarý öldü. Kayý (Kayan) adlý bu oðlunu o yýl evlendirmiþti. Ýl Kagan'ýn bir de Tokuz Oguz (Dokuz Oðuz) adlý bir yeðeni vardý; o da sað kalmýþtý. Kayý ile Tokuz Oguz tutsak olmuþlardý. On gün sonra ikisi de karýlarýný aldýlar, atlarýna atlayarak kaçtýlar. Türk yurduna döndüler. Burada düþmandan kaçýp gelen develer, atlar, öküzler, koyunlar buldular. Oturup düþündüler: "Dörtbir yan düþman dolu. Daðlarýn içinde kiþi yolu düþmez bir yer izleyip yurt tutalým, oturalým." Sürülerini alýp daða doðru göç ettiler. Geldikleri yoldan baþka yolu olmayan bir yere vardýlar. Bu tek yol da öylesine sarp bir yoldu ki deve olsun, at olsun güçlükle yürürdü; ayaðýný yanlýþ yere bassa, yuvarlanýp paramparça olurdu. Türkler'in vardýklarý ülkede akarsular, kaynaklar, türlü bitkiler, yemiþler, avlar vardý. Böyle bir yeri görünce, ulu Tanrý'ya þükrettiler. Kýþýn hayvanlarýnýn etini yediler, yazýn sütünü içtiler. Derisini giydiler. Bu ülkeye Ergenekon dediler. Zaman geçti, çaðlar aktý; Kayý ile Tokuz Oguz'un birçok çocuklarý oldu. Kayý'nýn çok çocuðu oldu, Tokuz Oguz'un daha az oldu. Kayý'dan olma çocuklara Kayat dediler. Tokuz'dan olma çocuklarýn bir bölümüne Tokuzlar dediler, bir bölümüne de Türülken. Yýllar yýlý bu iki yiðidin çocuklarý Ergenekon'da kaldýlar; çoðaldýlar, çoðaldýlar, çoðaldýlar. Aradan dört yüz yýl geçti. Dört yüz yýl sonra kendileri ve süreleri o denli çoðaldý ki Ergenekon'a sýðamaz oldular. Çare bulmak için kurultay topladýlar. Dediler ki: "Atalarýmýzdan iþittik; Ergenekon dýþýnda geniþ ülkeler, güzel yurtla varmýþ. Bizim yurdumuz da eskiden o yerlerde imiþ. Daðlarýn arasýný araþtýrýp yol bulalým. Göçüp Ergenekon'dan çýkalým. Ergenekon dýþýnda kim bize dost olursa biz de onunla dost olalým, kim bize düþman olursa biz de onunla düþman olalým. Türkler, kurultayýn bu kararý üzerine, Ergenekon'dan çýkmak için yol aradýlar; bulamadýlar. O zaman bir demirci dedi ki: "Bu daðda bir demir madeni var. Yalýn kat demire benzer. Demirini eritsek, belki dað bize geçit verir." Gidip demir madenini gördüler. Daðýn geniþ yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler. Daðýn altýný, üstünü, yanýný, yönünü odun-kömürle doldurdular. Yetmiþ deriden yetmiþ büyük körük yapýp, yetmiþ yere koydular. Odun kömürü ateþleyip körüklediler. Tanrý'nýn yardýmýyla demir dað kýzdý, eridi, akýverdi. Bir yüklü deve çýkacak denli yol oldu. Sonra gök yeleli bir Bozkurt çýktý ortaya; nereden geldiði bilinmeyen. Bozkurt geldi, Türk'ün önünde dikildi, durdu. Herkes anladý ki yolu o gösterecek. Bozkurt yürüdü; ardýndan da Türk milleti. Ve Türkler, Bozkurt'un önderliðinde, o kutsal yýlýn, kutsal ayýnýn, kutsal gününde Ergenekon'dan çýktýlar. Türkler o günü, o saati iyi bellediler. Bu kutsal gün, Türklerin bayramý oldu. Her yýl o gün büyük törenler yapýlýr. Bir parça demir ateþte kýzdýrýlýr. Bu demiri önce Türk kaganý kýskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Sonra öteki Türk beðleri de ayný iþi yaparak bayramý kutlarlar. Ergenekon'dan çýktýklarýnda Türklerin kaganý, Kayý Han soyundan gelen Börteçine (Bozkurt) idi. Börteçine bütün illere elçiler göderdi; Türkler'in Ergenekon'dan çýktýklarýný bildirdi. Ta ki, eskisi gibi, bütün iller Türkler'in buyruðu altýna girdi. Bunu kimi iyi karþýladý, Börteçine'yi kagan bildi; kimi iyi karþýlamadý, karþý çýktý. Karþý çýkanlarla savaþýldý ve Türkler hepsini yendiler. Türk devletini dört bir yana egemen kýldýlar.kaynak

ERGENEKON DESTANI
Oðuz Han soyundan olan Ýlhan, Moðol iline hükümdar oldu. Bu sýrada Tatarlarýn baþýnda Sevinç Han vardý. Aralarýnda savaþ çýktý. Ýlhan daima galip geliyordu. Sevinç Han, Kýrgýz Hanýna birçok adamlar ve hediyeler göndererek onu kendi tarafýna çekti. Oralardaki kabilelerin en kalabalýðý Moðollar olduðundan, bütün savaþlarda galip geliyorlardý. Ýdareleri altýndaki insanlara kötü davrandýklarýndan, kabileler tarafýndan sevilmezler, hep kötülenirlerdi. Bundan dolayý bütün kabileler Moðollardan öç almak üzere anlaþtý. Hepsi birleþerek Moðollar üzerine yürüdüler. Moðollar çadýr ve sürülerini bir yere toplayýp etrafýna hendek kazdýlar. Beklemeye baþladýlar. Sevinç Han geldi ve savaþ baþladý. On gün savaþýldý. Hepsinde Moðollar kazandý. Bunun üzerine Sevinç Han, bütün beyleri toplayarak gizli bir toplantý yaptý. Ertesi gün tan yeri aðarýrken çadýrlarýný kaldýrýp, iþe yaramayan mallarýný býrakarak çekildiler. Moðollar bunlarýn yenildiklerini ve kaçtýklarýný sanarak kovalamaya baþladýlar. Tatarlar geri dönüp savaþmaya baþladýlar. Bu sefer Moðollar yenildi. Kaçanlarý da ordugâha gelinceye kadar kýlýçtan geçirdiler. Çocuklarýný esir ettiler.
Sevinç Han, Moðollarý yendikten sonra ülkesine döndü. Ýlhan’ýn oðullarý ve bütün Türkler, bu savaþta ölmüþlerdi. Yalnýz en küçüðü olan Kýyan kalmýþtý. Kýyan, o yýl evlenmiþti. Ýlhan’ýn kardeþinin oðlu Nüküz de o yýl evlenmiþti. Bunlarýn ikisi de ayný bölükten iki kiþiye esir olmuþtu. Savaþtan on gün sonra bir gece atlarýna binip hanýmlarýyla birlikte kaçtýlar. Savaþtan önce ordu kurduklarý yere geldiler. Düþmandan kaçýp gelen deve, at, öküz ve koyunlar orada toplanmýþtý. Onlarý da alarak daha emin bir yer aradýlar. Sarp daðlarý aþarak, geniþ ve bolluk bir vadiye varýp yerleþtiler. Oraya Ergenekon ismini verdiler. Burada dört yüz sene yaþayýp çoðaldýlar. Oraya sýðmaz oldular. Toplandýlar ve buradan çýkmanýn yolunu aradýlar. Bir demirci, daðýn bir yerinde demir madeni olduðunu ve onu eritirlerse yol bulup çýkacaklarýný söyledi. Orayý eriterek, bir deve geçecek kadar yol açýp geçtiler. Bu geçiþ esnasýnda bir bozkurt gelerek kendilerine yol gösterebileceðini söyledi. Kurdun peþinden giderek Ergenekon’dan yol bulup çýktýlar.
Ergenekon’dan çýktýklarýnda, Türklerin baþýnda Börte Çene bulunuyordu. Börte, bütün boylara elçiler göndererek Ergenekon’dan çýktýklarýný bildirdi. Tatarlar bunlarýn üzerine yürüdü ve çok çetin savaþ oldu. Tatarlarý kýlýçtan geçirdiler. Mallarýný zaptettiler. Küçüklerini esir ettiler ve eski yurtlarýna yerleþtiler. O boylarýn en kuvvetlisi oldular. Bu destaný, her ne kadar Moðollar kendilerine mal etmeye çalýþýrlarsa da, bu Türklerin destanýdýr. Câmi’ut-Tevârih’i yazdýran Geyan Han, Cengiz’in soyundandýr. Þecere-i Türkî’nin yazarý Ebü’l-Gâzi Bahadýr Han da Cengiz soyundan bir hükümdardý.
Çin kaynaklarýnda çeþitli rivayetler bulunmaktadýr. Doðru olan, Hunlar'ýn bir kolu olan Göktürklere ait bir destan olmasýdýr.