Para bilimi nedir?

Nümismatik yani para bilimi; para, madalya ve jetonlarýn betimlenmesi ve tarihiyle uðraþan bilimdir. Ýlk antik para koleksiyonlarý, Rönesans döneminde, Roma ve Yunan tarihindeki ünlü kiþilerin portrelerini araþtýran hümanistler tarafýndan oluþturuldu. Bu koleksiyonlara zamanla eski siteler tarafýndan bastýrýlan, yorumlanmasý daha güç paralar da katýlmaya baþladý. Daha sonralarý, Yeniçað para ve madalyalarý da toplandý. Tüm bu nesnelerin anlaþýlmasý ve sýnýflandýrýlmasý, nümismatik biliminin temelini oluþturur. G. Budé’nin De asse (1514) adlý yapýtýndan bu yana, paralarý her yanýyla ele alan birçok inceleme yayýmlanmýþtýr.

Nümismatik, 18. yüzyýl sonundan itibaren Arkeoloji bilim dalýnýn alt bilim dallarýndan biri haline gelmiþtir. Bu bilim dalý; madeni paralarýn (sikkelerin) tarihsel geçmiþi, taþýdýklarý özellikler, basým teknikleri, basýldýklarý madenlerin özelliði, üzerlerinde bulunan yazý ve figürlerin analizi, paranýn basýldýðý dönemin ekonomik, toplumsal ve siyasal yapýsýnýn araþtýrýlmasý gibi çok deðiþik konularý kendisine ana konu olarak seçmiþtir.

Nümismatik bilimi; arkeoloji, paleografi, din tarihi, mitoloji, kronoloji, metroloji, coðrafya, ekonomi, ekonomi tarihi, siyasal tarih, sosyoloji gibi bilim dallarýyla çok yakýn iliþki içinde bulunur.

Nümismatik biliminin ana konusu olan sikkeler bizlere aþaðýdaki yararlarý saðlar:

Kaybolmuþ uygarlýklarýn, kentlerin ve yerleþim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katký saðlar.
Özellikle tarihsel süreç içinde egemenliði elinde tutmuþ kiþilerin ve ailelerin soylarýný bildirir.
Çeþitli nedenlerle tarihsel süreç içinde yok olmuþ anýt ve yapýlara iliþkin kanýtlar sunar.
Yerleþim yerlerine, yönetenlere verilmiþ ad ve unvanlarý gösterir.
Hükümdarlarýn saltanatlarýnýn baþlangýç tarihlerinin, almýþ olduklarý unvanlarýn ve sanlarýn, dönemleri boyunca yaptýklarý iþlerin, kazandýklarý zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesine yardým eder.
Soyu tükenmiþ bitki ve hayvanlarýn varlýklarýný bildirir ve kanýtlar.
Sikenin basýmýnda kullanýlan madenin türüne göre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu konusunda ciddi ipuçlarý saðlar.
Yazýlý tarihlerde anlatýlan olaylarýn kanýtlanmasýna yardým eder.
Sikkenin basýldýðý dönemin dinsel inançlarý konusunda bilgi verir.
Sikkeyi basan devletin egemenlik alanlarýnýn tespitinde ciddi delil niteliði taþýr.