Mikroskopun tarihi geliþimi nasýldýr?

ilk mikroskop türü 15. yy’nin ortalarýndan baþlayarak büyüteç olarak kullanýlan tek mercekli yalýn mikroskoptu. Geliþtirdiði tekniklerle çok yüksek nitelikli mercekler yapmayý baþaran Felemenkli doða bilimci ANTONÝE VAN LEEUWENHOEK (1632-1723)bunlarla 2-3 mikrometre(0,002-0,003mm)çapýndaki bakterileri incelemeyi baþardý. O dönemde böyle tek mercekli mikroskoplar renksel sapýnç(aberasyon)sorununu artýran bileþik (iki yada daha fazla mercekli) mikroskoplara yeðlenmekteydi. Ýlk bileþik mikroskop 1590-1609 arasýndaki dönemde Felemenkte yapýldý; bu tür mikroskobu Hans Jansen,onun oðlu Zacharias yada Hans Lippershey’in bulduðu kabul edilir. Bulunuþundan kýsa bir süre sonra Ýtalyan ve Ýngiliz optikçilerin yaptýklarý bileþik mikroskoplar yaygýn olarak kullanýlmaya baþlandý;ama bu mikroskoplarda kullanýlan merceklerin renksel sapýncýn görüntünün renklenmesine ve bozulmasýna yol açýyordu.Ýlk olarak teleskoplarda kullanýlan merceklerin renksel sapýncý büyük ölçüde ortadan kaldýran renksemez(akromatik)mercekler mikroskopla 18.yynin sonlarýnda hollandada kullanýlmaya baþladý. ayrýlýmý(farklý dalga boylarýndaki ýþýnýn kýrýlma indisinin farklý olmasý nedeniyle deðiþik renklerin farklý miktarlarda kýrýlarak birbirinden ayrýlmasý)düþük crown camýndan yapýlmýþ bir dýþ bükey(tümsek) mercek ile ayrýlýmý yüksek flint camýndan yapýlmýþ bir iç bükey (çukur9merceðinin birleþtirilmesiyle oluþturulan renksemez merceklerin yapýmýna iliþkin bir kuramsal çalýþmayý Ýngiliz optikçi Joseph Jackson Lister gerçekleþtirdi(1830).mikroskop tasarýmýnda en önemli geliþme alman fizikçi Ernst Abbe(1840-1905)tarafýndan gerçekleþtirildi. Abbe, yaða daldýrýlmýþ objektif tekniðini(objekif ile incelenecek cisim arasýna bir yað damlasýnýn yerleþtirilmesi yöntemi) buldu, cisim üzerine ýþýðýn yoðunlaþtýrýlmasýnýn saðlayan kondansörü geliþtirdi,merceklerin ayýrma gücü ve ýþýk toplama yeteneklerinin belirlenmesin saðlayan “sayýsal açýklýkâ€� kavramýný ortaya koydu ve yüksek nitelikli apogromatik mercek sistemini geliþtirdi. Abbe ,mikroskopta ayýrma yönteminin optik sisteminin sayýsal açýklýðýnýn büyütülmesi yada daha kýsa dalga boylu ýþýk kullanýlmasýyla yükseltilebileceðini de belirlerdi.Görünür ýþýk kullanýlarak birinci yöntemin kuramsal sýnýrýna ulaþtýktan sonra, ikinci yolun denemesine geçildi, böylece mor ötesi ýþýnýndan yararlanan mikroskoplar geliþtirildi, ama bu tür mikroskoplarýn yapýmýnda önemli teknik sorunlarla karþýlaþýldý.1924’de Fransýz fizikçi Leouis Victor Broglie ,elektron demetinin bir dalga hareketi gösterdiðini ortaya koydu. Elektron demetinin dalga boyunun ýþýðýn dalga boyuna oranla çok daha kýsa olmasýndan yararlanýlarak 1930 lu yýllarda elektron mikroskobu gerçekleþtirildi.