Soruyu soran: MANOLYA | Tarih: 2007-03-03 | Okunma sayısı: 3597
Proton ve elektronun kütlelerini ölçmek, elektrik yükü taşıdıklarından dolayı görece kolay. Eğer q yüklü bir parçacığı, B şiddetindeki bir manyetik alana v hızıyla, alan çizgilerine dik olacak şekilde gönderirseniz, parçacık üzerindeki manyetik kuvvet (F=qvxB/c) qvB/c olur. Burada c, ışık hızıdır. Kuvvet, parçacığın hareket (v) yönüne hep dik olduğundan, parçacık, merkezi bu kuvvet doğrultusunda bulunan dairesel bir harekete girer ve qvB/c=mv2/r olur. Parçacık bu sırada merkezi ivmeye tabidir ve ışır. Dolayısıyla hareket yörüngelerini belirleyip, daire yarıçapını ölçmek mümkündür. Manyetik alana girerkenki hızı v, yükü q ve manyetik alan şiddeti de B biliniyorsa eğer, m=qBr/vc olarak hesaplanabilir.rnrnNötronun kütlesi ise, yüksüz olduğundan, bu yöntemle ölçülemez. Ama, aynı yöntemle örneğin bir helyum iyonunun kütlesini ölçmüş iseniz ve elektronla protonun kütlesini de biliyorsanız; bu çekirdeğin içerdiği iki nötronun kütlesini bulabilir, buradan da tek bir nötronun kütlesini yaklaşık olarak hesaplayabilirsiniz. Nötronu keşfeden James Chadwick bunu, nötron ışıyan radyoaktif bir kaynağı protonlara, örneğin hidrojen atomlarına karşı tutarak ve kaynaktan ışınan nötronların protonlarla çarpışmalarını inceleyip, bu çarpışmalara momentum ve enerji korunumu denklemlerini uygulayarak hesaplamış. Daha hassas bir ölçüm yöntemi ise, bir protonla nötronun birleşerek döteryum çekirdeği oluşturmasına dayanıyor. Bu birleşme sonucunda açığa, dalgaboyu ve dolayısıyla enerjisi duyarlı bir şekilde ölçülebilen bir gama fotonu çıkıyor. Bu veriden ve protonla döteryumun kütlelerinden hareketle; enerjinin korunumu yasasını, kütle-enerji dönüşümlerini (ΔE=Δmc2) de hesaba katacak şekilde kullanarak nötronun kütlesini hesaplamak mümkün.
2 Milli mücadele yıllarındaki ilk gazete hangisidir? Nasıl sona ermiştir? 3959 defa okundu
3 Gökyüzünde gezegenler nasıl oluyorda havada asılı kalıyor? 14039 defa okundu
5 Türemiş fiiller hakkında bilgi verir misiniz? 3326 defa okundu
12 Işığı aşırı bir soğuk ortam oluşturarak durdurabilirmiyiz? 3493 defa okundu
14 Rakamları farklı dört basamaklı en büyük doğal sayı kaçtır? 36036 defa okundu
18 Saatin akrep ve yelkovanı niçin sağa dönüyor? 3690 defa okundu