Ayýlar neden kýþ uykusuna yatar?

Kýþ boyunca çoðu bitki büyümeyi durdurur ve böcekler gibi soðuk kanlý (yani vücut ýsýsýný düzenleyemeyen) canlýlar hareketsiz hale geçerler. Sýcak kanlý canlýlar olan kuþlar ve memeliler ise vücut sýcaklýklarýný belli bir aralýkta tutmak zorundadýrlar.
Birçok hayvan için vücut sýcaklýðýný korumak oldukça büyük bir meseledir. Bunun bir sebebi kuþlarýn ve memelilerin ortam sýcaklýðýndan daha yüksek vücut sýcaklýðýný sahip olmalarýdýr. Bu yüksek sýcaklýðý saðlamak sürekli enerji teminini gerektirir, ki bu enerji de yiyeceklerden saðlanýr. Kýþ mevsimi ise bu canlýlar için yiyeceðin en kýt olduðu mevsimdir.
Çoðu kuþ sonbaharda güneye sýcak yerlere uçarak bu sorunu kendi olanaklarýna göre halletmiþ olur. Bazý büyük otçul memeliler de göç ederler. Ama bazý memeliler için bu tip yolculuklar imkansýzdýr.
Kutuplarda yaþayan çoðu hayvan kalýn kürklere sahiptir. Fakat küçük memeliler çabuk ýsý kaybederler ve bu yüzden besinlerini hýzla yakmak zorunda kalýrlar (Bir koyundan 20 kat hýzlý.) Ayrýca bir hayvanýn ne kadar kalýn bir kürke sahip olabileceði de sýnýrlýdýr. Bu yüzden bu canlýlar kendilerini sýcak tutacak kovuklara, toprak altýndan oluþturduklarý tünellere kapanýrlar. Fakat vücut ýsýnýný gereken noktada tutmak için hala yemeye ihtiyaçlarý vardýr. Bazý fare türleri bunun için vücutlarýnda yað biriktirir. Özellikle böceklerle beslenen çoðu hayvan ise yaþayabilmek için enerji tüketimini en aza indirmek zorundadýr ve bunu kýþ uykusu sayesinde baþarýrlar. Kýþ uykusu (hibernasyon), vücut sýcaklýðýnýn normalin altýna (örneðin 38º C’den 10º C’ye) düþtüðü ve kalp atýþýnýn (örneðin 4 saniyede bir kalp atýþýna) yavaþladýðý derin bir uyku halidir. Bazý hayvanlar kýþ uykusundayken neredeyse ölü gibi görünürler.

Kaynak : TUBITAK Bilim ve Teknik

Soba yakacak halleri kalmadýðý için! :))