Hayat üçgeni nedir?

Ýnternetten bulduðum bir yazý:

Adým Doug Copp. Dünyanýn en tecrübeli kurtarma birimi Amerikan Uluslararasý Kurtarma Ekibinin Kurtarma þefi ve afet olaylarý müdürüyüm. Bu makaledeki bilgiler bir deprem anýnda hayat kurtaracaktýr.
875 yýkýlmýþ binaya sürünerek girdim, 60 ülkeden kurtarma ekipleriyle
çalýþtým, birçok ülkede kurtarma ekipleri oluþturdum ve çok sayýda
ülkede birçok kurtarma ekibinin üyesiyim. 2 Yýl boyunca birleþmiþ
milletler felaket "azaltma" uzmanýydým. 1985'ten beri ayný anda
gerçekleþenler hariç dünyadaki bütün büyük felaketlerde çalýþtým.
Ýçinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yýktýk.
On maket "çömel ve korun" metodunu uygularken, 10 maket
"hayat üçgeni" metodumu uyguladý. Tasarlanmýþ yýkýmdan sonra görüntüleri filme almak ve sonuçlarý belgelemek için enkazý geçip binaya girdik. Bina yýkýmlarýnda oluþabilecek þartlar dahilinde direkt olarak gözlemlenebilen ve bilimsel þartlar altýnda hayatta kalma tekniklerimi uyguladýðým film "çömelip korunan/saklanan" kiþiler için hayatta kalma þansýnýn sýfýr olduðunu ortaya koydu. Hayat üçgeni metodumu kullananlar için hayatta kalabilme þansý yaklaþýk olarak %100 oldu.
Enkazýna girdiðim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu.
Bütün çocuklar sýralarýnýn altýndaydý. Her bir çocuk kemiklerinin
kalýnlýðýna kadar ezilmiþlerdi. Sýralarýnýn yanýndaki koridorlara
uzanmýþ olsalardý hayatta kalmýþ olabilirlerdi. Bu "ayýptý, gereksizdi" ve çocuklarýn neden koridorlarda (sýralarýn arasýnda)
olmadýðýný merak ettim. O an, çocuklara bir þeyin/eþyanýn altýna
saklanmalarýnýn söylendiðini bilmiyordum.
Basitçe ifade edilirse, binalar yýkýlýrken, objelerin üzerine düþen
tavan aðýrlýgý veya içerideki mobilyalar bu nesnelere çarparken
yanlarýnda bir yer, boþluk býrakýrlar. Bu boþluk benim "hayat
üçgeni" dediðim alandýr. Nesne ne kadar büyük ve ne kadar dayanýklý
olursa daha az ezilecektir. Nesneler ne kadar az ezilirse boþluk
ve bu boþluðu kullanan kiþinin yaralanmama olasýlýðý o kadar artar. Bir dahaki sefere televizyonda yýkýlan bina izlerken gördüðün üçgenleri say. Her yerdeler. Yýkýlan bir binada göreceðiniz en yaygýn
biçimdir.
Deprem anýnda hayatta kalma, ailelerine bakma ve baþkalarýný kurtarma
hakkýnda 750 bin nüfüslu Trujillo kentinin Ýtfaiye bölümünü eðittim. Trujillo Ýtfaiye Departmanýnýn kurtarma þefi Üniversitedeprofesördür. Bana her yerde eþlik etti.
Kiþisel ifadeleridir: "Adým Roberto Rosales. Trujillo kurtarma
ekibi þefiyim. 11 yaþýndayken çöken bir binada mahsur kaldým.
Mahsur kalýþým 1972 yýlýnda 70.000 kiþini öldüðü depremde oldu.
Erkek Kardeþimin motosikletinin yanýnda oluþan "hayat üçgeni"
içinde hayatta kaldým.
Yataklarýnýn veya sýralarýn, masalarýn altýna giren arkadaþlarým
ezilerek öldüler (isim, adres vb detaylarý anlatýyor). Ben hayat
üçgeninin yaþayan örneðiyim. Ölen arkadaþlarým "çömel ve korun"
örnekleridir.
DOUG COPP'UN ÖNERÝLERÝ
1) "Binalar çökerken basitçe "çömelen ve korunan" kiþiler istisnasýz her defasýnda ezilerek ölüyorlar. Masa,araba gibi nesnelerin altýna giren kiþiler her zaman ezilirler.
2) Kediler, köpekler ve bebekler'in hepsi doðal bir þekilde dizlerini
ana rahmindeki gibi karýnlarýna doðru çekerek kývrýlýrlar.
Deprem anýnda sizde bu þekilde kývrýlmalýsýnýz.
Bu doðal bir güvenlik ve hayatta kalma içgüdüsüdür. Daha küçük bir
boþlukta hayatta kalabilirsiniz. Hafifçe ezilecek ama yanýnda boþluk
yaratacak bir kanepenin, geniþ büyük bir eþyanýn yanýnda dur.
3) Ahþap evler deprem anýndaki en güvenli yapýlardýr. Sebebi
basittir; ahþap esnektir ve depremin zorlamasýyla hareket eder.
Eðer ahþap bina çökerse geniþ yaþam boþluklarý oluþur.
Ayrýca, ahþap binalar daha az yoðunlukta yýkýlýþ aðýrlýðýna sahiptir.
Tuðla binalar ayrý tuðla parçalarýna ayrýlacaklardýr. Tuðlalar bir
çok yaralanmalara sebep olacaktýr, ama (beton)bloklardan daha az
ezilmiþ vücutlar yaratýrlar.
4) Eðer gece yataktayken deprem olursa, basitce yuvarlanarak yataktan
düþün. Yataðýn çevresinde güvenli bir boþluk oluþacaktýr. Oteller
müþterilerine deprem anýnda yataklarýn yanýnda yere uzanmalarýný
salýk veren bir uyarý notunu odalarda her kapýnýn arkasýna asarlarsa
depremlerde çok büyük hayatta kalma oranlarýný saðlayabilirler.
5) Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapýdan veya
pencereden dýþarý kaçmak mümkün deðilse, kanepe veya büyük bir
koltuðun/sandalyenin yanýnda cenin pozisyonunda kývrýlarak yere
uzanýn.
6) Bina çökerken Kapý kiriþlerinin altýna geçen herkes ölür.
Nasýl mý? Eðer kapý kiriþlerinin altýna geçerseniz ve kapý kiriþi
öne veya arkaya doðru düþürse inen tavanýn altýnda ezilirsiniz. Eðer kapý kiriþi yana doðru yýkýlýrsa ikiye bölünürsünüz. Her iki durumda
da ölürsünüz!
7)Hiçbir zaman merdivenlere gitmeyin/yönelmeyin. Merdivenler (ana
binadan) farklý bir "frekans aralýðýna" sahiptir; ana binadan
baðýmsýz/ayrý olarak sarsýlýrlar. Merdivenler ve binanýn geri
kalaný devamlý olarak birbirlerine çarparlar, ta ki merdivenlerin
yýkýlýþý gerçekleþene kadar. Merdivenlere ulaþan insanlar basamaklar
yüzünden yaralanýrlar. Korkunç þekilde sakatlanýrlar.
Bina yýkýlmasa dahi, merdivenlerden uzak durun. Merdivenler binanýn
hasar görmesi en muhtemel kýsmýdýr. Depremde yýkýlmamýþ olsa dahi,
merdivenler baðýrarak kaçmaya çalýþan insanlarýn aþýrý yüklenmesi
ile çökebilir. Merdivenler binanýn geri kalan kýsmý zarar görmemiþ
olsa dahi her zaman güvenlik açýsýndan kontrolden geçirilmelidir.
Binanýn dýþ duvarlarýna yakýn yerlerde durun, mümkünse dýþýna çýkýn.
Binanýn iç kýsýmlarýndansa dýþ kýsýmlarýna yakýn yerlerde olmak çok
daha iyidir. Binanýn dýþ çevresinden ne kadar içeride olursanýz,
çýkýþ yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktýr.
9) Aynen Nimitz yolundaki katlar arasýndaki (yýkýlan) bloklarýn
meydana getirdiði gibi, deprem anýnda üst yolun yýkýlmasýyla ezilen
araçlarýn içinde bulunan insanlar ezilirler. San Fransisco depreminin kurbanlarýnýn hepsi araçlarýnýn içindeydiler. Hepsi öldü. Araçlarýnýn dýþýna çýkýp,aracýn yanýna uzanýp veya oturarak kolaylýkla hayatta kalabilirlerdi. Ölen herkes eðer araçlarýndan çýkýp, araçlarýnýn yanýna oturabilseler veya uzanabilselerdi yaþýyor olabilirdi. Ezilen bütün araçlarýn yanýnda-kolonlarýn direkt olarak üzerine düþtüðü araçlar hariç 3 feet yükseklikte boþluklar oluþmuþtu.
10) Enkaz halindeki gazete ofislerini ve çok miktarda kaðýdýn olduðu
ofisleri dolaþýrken kaðýdýn sýkýþmadýðýný/ezilmediðini keþfettim.
Kaðýt yýðýnlarýnýn/kümelerinin etrafýnda geniþ boþluklar
bulunur/oluþur.