Kayaç ne demektir?

Yerkabuðunu oluþturan 3 temel kayaç türü vardýr.Bunlar;magmatik kayaçlar,tortul kayaçlar ve baþkalaþým kayaçlarýdýr.Ancak bunlar,oluþtuklarý günden bugüne kadar geçen zamanda birçok deðiþikliðe uðramýþlardýr. Yani her ne kadar bulunduklarý yerde hiç hareket etmeden dursalar da, her biri çok uzun yýllardýr süren bir deðiþikliðin parçasýdýrlar. Kyaçlarýn oluþtuklarý günden bu yana devam eden ve farklý tür kayaçlarýn doðal yollarla birbirine dönüþmesini açýklayan bu sürece "kaya döngüsü" denir. Kaya döngüsünü devam ettiren þey ise doðal olaylardýr.
Þimdi gelelim bu serüvenin nasýl baþlayýp ne þekilde devam ettiðine:
Yeraltýndaki magmanýn soðumasýyla oluþan magmatik bir kayaçtan baþlayalým. Bu kayacýn yerkabuðundaki tektonik hareketler sonucu yeryüzüne çýktýðýný düþünelim. Yüzeye çýkan bu kayaç artýk burada oluþan tüm koþullardan etkilenebilecek durumdadýr. Bu etkileþim oldukça deðiþik yollarla oluþabilir. Erozyon, yaðmur suyu ve rüzgar bunlardan birkaçýdýr. Bu olaylarýn sonucunda kayaç, fiziksel ve kimyasal olarak deðiþime uðrar ve taþýnma sonucu bir yerde çökelir. Farklý yerlerden gelen tüm çökeller, yeni gelen çökellerin de etkisiyle sýkýþarak zamanla kendi içinde kaynaþarak taþlaþýr. Ve böylelikle tortul kayacýmýz oluþur.
Oluþan bu yeni kayacýmýzýn üzerine uzun bir süre daha yeni çökelimlerin devam edeceðini düþünelim. Zamanla üstündeki malzeme birikeceði için kayacýmýz basýnca ve sýcaklýða daha fazla maruz kalacak demektir. Bu da tortul kayacýmýzýn yapýsýnda çok daha farklý deðiþimlere yol açacaktýr. Basýncýn ve sýcaklýðýn belli bir düzeye gelmesi sonucu oluþan yeni kayacýmýz artýk bir baþkalaþým kayacýdýr. Oldukça yüksek bir sýcaklýða maruz kalýrsa baþkalaþým kayacýmýzýn da deðiþimi kaçýnýlmazdýr. Ve bu sýcaklýða dayanamayan kayacýmýz sonunda eriyerek magmatik kayaca dönüþür. Böylece döngümüzün baþladýðý yere yani tekrar magmatik kayaçlara gelmiþ oluyoruz. Her ne kadar burada magmatik kayaçtan baþladýysak da ayný þekilde tortul vaya baþkalaþým kayaçtan da baþlayabiliriz bu döngüye.