Maðara nasýl oluþur?

Yeraltýnda bulunan, en az bir insanýn girebileceði kadar geniþliðe sahip olan boþluklara maðara denir. Bunlar bir kaç metreden, kilometrelerce uzunluk ve yüzlerce metre derinlik veya yüksekliðe ulaþabilirler. Maðaralar oluþum þekline göre: doðal ve yapay maðaralar olarak iki gruba ayýlýr. Ýnsanlarýn kazdýðý (kaya mezarlarý ile volkanik tüf veya marnlarda açýlan yeraltý þehirleri, kaya evleri ve tapýnaklar, meyve-sebze depolarý...vb. ) veya hayvanlarýn oyduðu boþluklar yapay maðaralarý oluþtururlar.

Buna karþýlýk ana kaya oluþurken veya oluþtuktan sonraki fiziko-kimyasal olaylarla oluþan maðaralara da doðal maðara adý verilir. Bu grup maðaralar oluþtuðu kayaya baðlý olarak, geliþim zamanýna göre birincil maðaralar veya ikincil maðaralar olmak üzere iki alt gruba ayrýlýrlar. Ana kaya ile birlikte oluþan maðaralara birincil maðara adý verilir. Lav maðaralarý, buzul maðaralarý, traverten boþluklarý gibi. Anakaya oluþtuktan sonra geliþen maðaralara da ikincil maðaralar adý verilir. Karbonatlý (kireçtaþý, dolomitik kireçtaþi, dolomit, karbonat çimentolu konglomera ve kumtaþý), sülfat (jips) ve klorürlü (tuz) kayalarýn yeraltýsularý tarafýndan aþýndýrýlmasý sonucu oluþan maðaralar bu grupta yer alýrlar. Maðaralarýn oluþumuna ortam hazýrlayan en önemli kaya, kireçtaþýdýr. Bu kayalarýn kimyasal bileþimi ve bol çatlaklý yapýlarý maðara geliþimine uygun ortam hazýrlamýþtýr.

http://www.mta.gov.tr/magara/tasari.html